Âm nhạc đã đóng vai trò quan trọng trong trò chơi điện tử suốt nhiều thập kỷ, vừa là chất liệu tô điểm tuyệt đẹp cho những khoảnh khắc kịch tính, vừa là xương sống của vòng lặp gameplay chính trong các game âm nhạc (rhythm games). Tuy nhiên, đó không phải là hai kịch bản duy nhất mà âm nhạc có thể đảm nhận trong một trò chơi.
Giống như chính bản thân trò chơi điện tử, âm nhạc tồn tại dưới nhiều hình thức và có vô số ứng dụng. Trong một số game, âm nhạc ngẫu nhiên (incidental music) có thể tự nó là một yếu tố, bổ sung cho vòng lặp gameplay chính hiện có hoặc đóng vai trò điều khiển thế giới game. Trong những game khác, hành động có thể diễn ra theo nhịp điệu của bản nhạc nền, nhưng đó chỉ là sự bổ sung cho các yếu tố gameplay thuộc các thể loại khác. Về cơ bản, chúng ta đang nói về những trò chơi mà âm nhạc là một cơ chế, chứ không phải là cơ chế chính. Nó không chỉ đơn thuần là nhấn nốt trên thanh nhạc, mà là sự kết hợp giữa âm nhạc và gameplay theo những cách mới lạ. Đây là những tựa game mà chúng tôi nghĩ đến khi nói về việc sử dụng âm nhạc một cách sáng tạo.
10. Left 4 Dead 2: Giai Điệu Cảnh Báo Từ AI Director
Nhan vat Rochelle doi mat voi Charger trong Left 4 Dead 2
Cách tốt nhất để bạn và đồng đội sống sót trong Left 4 Dead 2 là rèn luyện các giác quan chủ đạo của mình. Bạn không chỉ cần để mắt cảnh giác với các Special Infected (quái vật đặc biệt) và các mối nguy hiểm gần đó như chuông báo động xe hơi đang kêu, mà còn cần phải lắng nghe. Các loại Infected khác nhau có những tiếng kêu đặc trưng báo hiệu sự hiện diện của chúng. Tuy nhiên, ngoài những tiếng kêu đó, còn một thứ khác bạn nên lắng nghe: âm nhạc. Nhiều sự kiện lớn trong game này, được tạo ra bởi AI Director (trí tuệ nhân tạo điều khiển game), thường đi kèm với các đoạn nhạc hiệu (musical stings) riêng. Ví dụ, nếu một Smoker vừa xuất hiện, một giai điệu piano rùng rợn sẽ vang lên, trong khi một Hunter gần đó sẽ kích hoạt một đoạn violin chói tai. Ngay cả khi bạn không đủ gần để thấy sự kiện đang diễn ra, khi một bản nhạc chủ đề bắt đầu vang lên, bạn biết đã đến lúc phải hành động. Nếu bạn đột nhiên nghe thấy tiếng trống dồn dập, một đồng đội có thể đang bị tấn công bởi một bầy zombie (horde). Hoặc, nếu bạn nghe thấy một bản nhạc giao hưởng kịch tính nổi lên, một con Tank sắp sửa đổ ập xuống đầu bạn.
9. Rayman Legends: Đi Cảnh Theo Điệu Nhạc Kinh Điển
Rayman va dong doi ve dich trong man choi am nhac cua Rayman Legends
Phần lớn Rayman Legends là một game platformer đi cảnh màn hình ngang truyền thống, không có yếu tố âm nhạc đặc biệt nào đáng kể. Tuy nhiên, mỗi thế giới (world) trong game lại có một màn chơi đặc biệt, nơi bạn bị truy đuổi bởi một bức tường “chạm là chết” (instant-death wall) và cần phải nhanh chóng lao về phía trước, hạ gục kẻ thù và bật nhảy trên các bệ đỡ. Trong những màn chơi này, game mang một sắc thái âm nhạc rõ rệt, với mọi kẻ thù, vật phẩm và chướng ngại vật được đặt một cách chiến lược để đồng bộ với bản nhạc nền. Về lý thuyết, bạn có thể vượt qua một số màn chơi này mà không cần chú ý đến âm nhạc, nhưng nó sẽ khá lộn xộn và kém vui hơn là cố gắng bắt theo nhịp điệu. Điều làm cho những màn chơi này đặc biệt thú vị là một số trong chúng sử dụng các phiên bản remix của các bài hát ngoài đời thực, bao gồm “Black Betty” của Ram Jam, “Eye of the Tiger” của Survivor và “Woo Hoo” của The 5.6.7.8’s. Các màn khác sử dụng các bản nhạc gốc được sáng tác riêng cho game, nhưng chúng vẫn nghe rất tuyệt vời.
8. Rez: Âm Nhạc Điện Tử, Thế Giới Điện Tử
Gameplay ban tau vu tru theo nhac trong Rez Infinite
Nếu bạn chỉ nhìn lướt qua một ảnh chụp màn hình gameplay của Rez, bạn có thể sẽ gặp khó khăn trong việc đoán xem đây là thể loại game gì, chưa nói đến các yếu tố âm nhạc của nó. Đây là một trò chơi rất trừu tượng, loại game mà chỉ thực sự có ý nghĩa khi bạn tự mình trải nghiệm. Trên thực tế, Rez là một game bắn súng trên đường ray (rail-shooter) kiểu arcade, trong đó bạn bay qua một không gian ảo và bắn hạ kẻ thù. Tất cả kẻ thù xuất hiện đều được canh thời gian theo nền nhạc techno sôi động, có nghĩa là khi bạn khóa mục tiêu và bắn, những phát bắn của bạn cũng sẽ khai hỏa đúng nhịp. Tuy nhiên, nó không hẳn là một game âm nhạc, bởi vì bạn vẫn có thể chơi được ngay cả khi không nghe thấy nhạc. Mục đích của Rez là tạo ra một cảm giác giống như synesthesia (hiện tượng cảm giác kèm). Đó là lý do tại sao game cũng nhấn mạnh vào phản hồi rung (rumble feedback), để mang lại cho bạn cảm giác “đã” mỗi khi bắn. Chơi Rez giống như chơi Space Invaders trong một chiếc ô tô với nhạc bass cực mạnh được bật hết cỡ.
7. Mother 3: Đấm Theo Nhịp Điệu
Nhan vat chien dau voi Lord Passion trong Mother 3 su dung he thong Sound Battle
Mother 3 có nhiều điểm tương đồng với Earthbound về hệ thống chiến đấu, từ cách HP giảm dần đến cách định dạng menu. Tuy nhiên, một điểm khác biệt lớn là hệ thống Sound Battle (Chiến đấu Âm thanh). Bất cứ khi nào một thành viên trong nhóm của bạn sử dụng đòn tấn công cơ bản, bạn có thể nhấn nút A đúng theo nhịp điệu của nhạc nền để tiếp tục tung ra các đòn đánh liên tiếp, tối đa lên đến 16 đòn. Mỗi kẻ thù trong game, bao gồm cả boss, đều có nhạc nền độc đáo riêng, có nghĩa là bạn cần phải học thuộc nhịp điệu của tất cả chúng. Nếu bạn không thể phân biệt được nhịp điệu, việc làm cho kẻ thù ngủ (put an enemy to sleep) sẽ cho phép bạn nghe thấy “nhịp tim” của chúng, tức là nhịp điệu của bản nhạc. Không có lý do cụ thể nào trong vũ trụ game giải thích cho sự tồn tại của hệ thống này; đây không phải là một trò chơi có chủ đề âm nhạc. Tuy nhiên, đó chính xác là kiểu kỳ quặc mà series game này thích thú khám phá, nên mọi thứ vẫn ổn.
6. Everhood: Những Nốt Nhạc Rực Lửa Dưới Chân
Nhan vat tranh ne dan bay theo nhac trong game Everhood
Khi Everhood lần đầu tiên ra mắt, nhiều người đã ví nó như sự kết hợp giữa Undertale và Guitar Hero. Đây là một mô tả phù hợp, vì hệ thống chiến đấu của game có cùng sự nhấn mạnh vào việc né tránh và luồn lách, nhưng với điểm nhấn bổ sung là các đòn tấn công bạn đang né tránh được đồng bộ hóa với bản nhạc nền. Trong mọi cuộc đối đầu chiến đấu trong Everhood, đối thủ của bạn sẽ nhanh chóng phóng các viên đạn màu sắc qua nhiều làn dọc. Ít nhất là trong màn chơi đầu tiên của game, bạn không có cách nào để phản công, vì vậy lựa chọn duy nhất của bạn là nhảy qua chúng hoặc đơn giản là bước sang một bên để tránh. Nó không hẳn là bạn đang theo dõi bản nhạc mà là bạn đang cố gắng di chuyển ngược lại nó, tìm ra nhịp điệu của riêng mình mà không đặt bản thân vào tình thế nguy hiểm. Trong màn chơi thứ hai của game, bạn có được khả năng “bắt” các đòn tấn công, và bằng cách bắt đủ số lượng cùng màu, bạn có thể tung ra đòn tấn công của riêng mình. Điều này có nghĩa là đôi khi bạn cần phải đặt mình vào làn đạn, nhưng sau đó lại tiếp tục né tránh cho đến khi màu bạn cần xuất hiện trở lại.
5. The Legend Of Zelda: Ocarina Of Time: Âm Nhạc lay Chuyển Thế Giới
Link hoc bai hat moi bang Ocarina trong The Legend of Zelda Ocarina of Time
Link luôn có năng khiếu về âm nhạc trong suốt series The Legend of Zelda, với niềm yêu thích đặc biệt dành cho các nhạc cụ hơi bằng gỗ như sáo. Năng lực âm nhạc của Link trở nên rõ ràng hơn trong The Legend of Zelda: Ocarina of Time, lý do thì đã quá rõ ràng ngay trong tiêu đề game. Ban đầu với cây sáo Fairy Ocarina do Saria cho mượn và sau đó là cây Ocarina of Time huyền thoại, Link có thể chơi nhiều giai điệu ngắn để tác động đến thế giới xung quanh. Một số bài hát này có ứng dụng tương đối đơn giản, chẳng hạn như chơi Epona’s Song để gọi ngựa của Link. Tuy nhiên, những bài hát khác lại có đặc tính siêu nhiên rõ rệt, chẳng hạn như Sun’s Song thay đổi thời gian trong ngày hoặc Song of Storms tạo ra một cơn mưa bão. Sau khi Link lấy được Master Sword và phiêu lưu đến tương lai, Sheik bắt đầu dạy anh các Warp Songs (Bài hát dịch chuyển) cho từng ngôi đền nguyên tố. Điều này giúp việc di chuyển khắp Hyrule trở nên dễ dàng hơn nhiều, nếu bạn không ngại thỉnh thoảng phải chạy bộ từ một ngôi đền trở về khu dân cư.
4. Hi-Fi Rush: Nhịp Điệu Tạo Nên Sức Mạnh
Nhan vat Chai tan cong ke thu theo nhip dieu trong Hi-Fi Rush
Trong Hi-Fi Rush, những khả năng mới mà nhân vật chính Chai có được khiến chuyển động của thế giới và mọi người trong đó đồng bộ theo nhịp điệu của máy nghe nhạc trong lồng ngực anh ấy. Làm thế nào ư? Ai mà biết, có thể là do điện từ hoặc thứ gì đó tương tự, đừng quá bận tâm. Như phần hướng dẫn của game giải thích, cả đòn tấn công của Chai và kẻ thù của anh ấy sẽ luôn tung ra đúng nhịp. Ngay cả khi bạn không nhấn nút tấn công đúng nhịp, chúng sẽ chỉ xuất hiện vào nhịp tiếp theo. Tuy nhiên, nếu bạn đồng bộ với nhịp điệu, các đòn tấn công của bạn sẽ gây nhiều sát thương hơn, cũng như tăng điểm số của bạn. Chỉ theo nhịp thôi là chưa đủ. Đây là một game hành động nhân vật (character-action game) thực thụ, có nghĩa là bạn cần phải nhận biết môi trường xung quanh, né tránh và đỡ đòn (parry) các đòn tấn công của kẻ thù, và đôi khi thay đổi chiến lược của mình. Một số con boss sẽ không để bạn tấn công liên tục vào chúng, dù có đúng nhịp hay không.
3. No Straight Roads: Né Tránh Đúng Nhịp
May va Zuke chien dau voi boss Yinu trong game No Straight Roads
Một phần của chủ đề bao quát trong No Straight Roads là phá vỡ một xã hội trật tự được xây dựng xung quanh nhạc EDM bằng cơn thịnh nộ náo nhiệt của rock n’ roll. Phù hợp với điều này, tất cả kẻ thù và boss phần lớn bị giới hạn trong việc tuân theo bản nhạc nền, nhưng bạn thì không. Tinh thần của rock không tuân theo nhịp trống của bất kỳ ai ngoài chính nó. Gần như mọi đòn tấn công được tung ra trong các trận đấu boss lớn của game sẽ được báo hiệu trước và tung ra đúng theo nhịp điệu của bản nhạc. Lần duy nhất bạn cần phải theo nhịp là nếu bạn đang cố gắng đỡ đòn (parry) các đòn tấn công của chúng ngược lại. Nếu không, bạn hoàn toàn tự do chạy quanh đấu trường theo ý muốn, tạo ra các ụ súng (turrets) bằng sức mạnh rock của mình và tung ra các chuỗi combo. Một số đòn tấn công của bạn, đặc biệt là các đoạn trống của Zuke, cần một chút nhịp điệu cơ bản, nhưng chúng không nhất thiết phải tuân theo nhịp điệu của nhạc nền.
2. Crypt Of The NecroDancer: Vũ Điệu Chết Chóc Trong Hầm Ngục
Nhan vat di chuyen va tan cong theo nhip trong Crypt of the NecroDancer
Bạn đã bao giờ thực sự nhập tâm vào một lượt chơi của một game roguelike như Binding of Isaac, và mọi thứ dường như bắt đầu đi vào một khuôn mẫu chưa? Bạn có thể thấy kẻ thù đang đi đâu, theo dõi quỹ đạo của các đòn tấn công, biết chính xác khi nào nên sử dụng một vật phẩm, v.v. Nếu bạn tự tin vào khả năng duy trì trạng thái đó, bạn có thể sẽ chơi tốt Crypt of the NecroDancer. Crypt of the NecroDancer chia sẻ nhiều DNA roguelike phổ biến đó, yêu cầu bạn đi qua các hầm ngục lớn, được tạo ngẫu nhiên chứa đầy quái vật. Tuy nhiên, cả chuyển động và hành động của bạn và quái vật đều phải diễn ra đúng nhịp điệu mới có hiệu lực. Nếu bạn cố gắng di chuyển lệch nhịp, bạn sẽ bị khựng lại, tạo cơ hội hoàn hảo cho kẻ thù tấn công bạn. Trò chơi này đòi hỏi bạn không chỉ phải nắm vững guồng quay roguelike thông thường đó, mà còn phải xoay sở điều đó với một bản nhạc nền liên tục phát triển. Hy vọng bạn giỏi xử lý đa nhiệm.
1. Metal: Hellsinger: Địa Ngục Cũng Phải Nghiêm Túc Với Metal
Nhan vat ban quai vat theo nhip dieu metal trong Metal Hellsinger
Khi bạn chơi một game bắn súng đấu trường (arena shooter) tốc độ cao như Doom Eternal, cảm giác giống như một “vũ điệu” theo đúng nghĩa của nó. Nhảy, bắn và xé xác kẻ thù hòa quyện thành một vũ điệu tàn sát. Tất cả những gì nó thực sự cần là một bản nhạc nền, và thế là có một màn trình diễn đầy đủ của “Bạo lực: Vở nhạc kịch”. Đó chính xác là những gì Metal: Hellsinger mang đến. Vòng lặp gameplay cốt lõi của Metal: Hellsinger gần như giống hệt với các game Doom hiện đại. Bạn vào một đấu trường lớn, một loạt những con quỷ xấu xí xuất hiện trong đó, và bạn khiến chúng chết bằng súng và kiếm. Sự khác biệt là, bằng cách tuân theo nhịp điệu của nhạc nền, khả năng của bạn trở nên mạnh mẽ hơn. Miễn là bạn giữ đúng nhịp, bạn sẽ nạp đạn nhanh hơn, di chuyển nhanh hơn và có quyền truy cập nhất quán hơn vào các đòn tấn công tối thượng (ultimate attacks) mạnh mẽ. Tất nhiên, bạn không thể chỉ đứng yên và bắn; giống như trong Doom, bạn cần phải liên tục di chuyển và né tránh, nếu không bạn sẽ kết thúc như một miếng phô mai Thụy Sĩ đầy lỗ.
Hy vọng danh sách này đã mang đến cho bạn cái nhìn thú vị về những cách mà âm nhạc có thể được tích hợp sâu sắc vào gameplay, tạo ra những trải nghiệm độc đáo và hấp dẫn. Bạn đã thử qua những tựa game nào trong danh sách này? Hay bạn biết những trò chơi khác cũng sử dụng âm nhạc làm cơ chế gameplay một cách sáng tạo? Hãy chia sẻ cảm nhận và đề cử của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!